[tp_table id=3 /]
Tác Giả: Thích Pháp Trí
Thắng người bằng việc gây chiến tranh và cổ vũ chiến tranh.
Người đời đã nể tài năng của họ? Đúng. Và bởi họ đã làm nên nhiều kì tích hiếm có trong lịch sử? Không sai. Nhưng họ chỉ nhận được sự nể phục mà chưa hẳn có được sự kính phục, vì họ đã để lại hậu quả đổ nát quá lớn về mọi mặt mà không ai có thể khỏa lấp được. Hậu quả đó, mỗi khi nhắc đến họ, thì số đông hầu hết không ai muốn tha thứ. Do vậy mà việc họ làm cho người đời nể phục chẳng còn giá trị gì cả, nếu chưa muốn nói sự nể phục đó thậm chí đã trở thành nỗi ghê sợ. Vì họ chỉ thắng người đơn thuần bằng sức mạnh vật lí, nên chiến thắng đó của họ chỉ nhận được sự nể phục (bởi tài năng) mà không có sự kính nể (về đạo đức). Bởi thế nên ai đó đã nói: “Trước một trái tim vĩ đại thì tôi phải quỳ gối, nhưng một sức mạnh vĩ đại chưa làm tôi cúi đầu”.
Thắng người bằng đấu tranh do bị áp bức.
Nếu không xét trên yếu tố thắng người bằng ý chí (đức hạnh), thì so với hạng người trên, hạng người này hơn. Đó là lẽ đương nhiên. Bởi họ là người chuộng hòa bình, ghét chiến tranh, hay chí ít họ là người không gây chiến tranh hoặc cổ vũ chiến tranh. Không thích chiến tranh song vì tình thế bị ép buộc mà họ phải đấu tranh để giành chiến thắng. Sự chiến thắng đó rất đáng ca ngợi, bởi họ đã không chỉ chiến thắng vì bản thân, vì gia đình mà còn vì quốc gia, dân tộc. Tuy nhiên, như vừa nói: hễ có chiến tranh thì phải có đổ máu, cho dù chiến tranh đó được nhiều người xem là chính nghĩa. Mà đã có đổ máu thì làm gì tránh khỏi hận thù, khổ đau! Có hận thù là có chiến tranh, có chiến tranh là có thù hận. “Không thắng sinh thù oán, thắng người bị người oán” là lẽ đương nhiên!
Thắng người bị người oán. Không lẽ bị giặc đô hộ, vì sợ bị thù hận rồi cứ cam chịu làm nô lệ hoài như vậy mà không đấu tranh sao? Không lẽ kẻ thù của mình mà mình cứ để cho họ nhởn nhơ tồn tại sao?… Vâng, vấn đề đó phải được giải quyết nhưng không ở trong cách thắng thứ hai, mà ở cách thắng thứ nhất: tự chiến thắng mình. Bây giờ tôi đến với cách chiến thắng này.
Có thể nói rằng trong tất cả chúng ta không ai là không từng hơn một lần tự chiến thắng bản thân. Sự chiến thắng đó, mỗi người không ai giống ai về mục đích và cách thức đạt được.
Vậy, thế nào là thắng mình?
Thắng mình. Ai cũng hiểu nôm na là tự mình chiến đấu với bản thân mình rồi mình thắng nó. Chiến đấu với cái gì? Với hai thứ: là thân và tâm.
Thắng thân.
Thân có hai thứ là nội thân và ngoại cảnh. Nội thân bao gồm các yếu tố thuộc sinh lí như mắt, tai, mũi, lưỡi, tim, gan, phổi… Ngoại cảnh gồm có các yếu tố như sắc đẹp, tiếng khen, mùi thơm, vị ngọt… Những yếu tố đó luôn bị luật vô thường chi phối nên con người rất khó làm chủ: Tôi muốn thân tôi trẻ mãi thì nó cứ già. Tôi muốn cơ thể tôi đừng ốm thì nó cứ đau. Tôi muốn tóc trên đầu tôi mãi xanh thì nó cứ bạc. Biết vậy nên nhiều khi tôi muốn áp dụng một số biện pháp để thắng chúng. Nhưng thật lạ, hễ khi tôi học bài thì nó bảo: Không được, vừa mới ăn cơm no, ngồi nhiều sẽ bị tức bụng. Sáng sớm, tôi muốn tập thể dục thì nó ngăn: Ồ không, trời hãy còn tối quá, ngủ thêm chút nữa cho khoẻ! Như vậy, để thắng được thân thật chẳng chút nào đơn giản! Vâng, thắng thân, đó chỉ là một cách nói, kì thật khiến cho thân đừng bị chi phối bởi luật vô thường là điều không thể. Vậy thắng thân ở đây có nghĩa là gì? Nghĩa là chính vì tôi biết nó vận hành theo luật vô thường nên khi nó đau tôi không bị cái đau chi phối, khi nó già tôi cũng không bị cái già chi phối… Thắng thân là nghĩa như thế.
Thắng tâm.
Thắng thân tuy vậy vẫn còn dễ, mà thắng tâm mới thật khó, và thắng thân dễ hay không còn tùy thuộc vào nó. Có nghĩa rằng, trong cơ thể ta, nó là chủ. Nó điều khiển tất cả hoạt động của thân. Bởi thế nên khi nói thắng mình thì người ta thường nhấn mạnh ở việc thắng tâm. Vì sao phải thắng tâm?
(Bấm vào trang số 3 bên dưới để tiếp tục)…
Tiếng Việt / Bài Viết / Thầy
