[tp_table id=3 /]
Tác Giả: Thích Pháp Trí
dãy núi tuyết cao nhất thế giới Hi Mã Lạp Sơn, một việc làm mà từ trước cho đến thời đại của Ngài chưa có ai làm được. Pháp sư làm như vậy vì mục đích gì? Ngoài vì chân lí thì Ngài không còn vì mục đích gì khác. Trong khi các nhà khoa học đi thám hiểm thế giới hoặc vì chiến lợi phẩm, hoặc vì danh tiếng, thì Ngài không vì gì cả. Mục đích đó của Ngài không có đối tượng. Nhờ không có đối tượng nên kết quả của sự nghiệp mà Ngài thực hiện không có giới hạn. Nghĩa là Ngài đã để lại cho đất nước Trung Hoa nói riêng và thế giới nhân loại một tài sản văn hóa vĩ đại. Ngược lại, cùng làm một việc tương tự như Ngài, Christophe Colomb và Magellan bằng mọi quyết tâm để vượt qua Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, nhưng cả hai ông này chẳng làm thế giới thay đổi.
Trần Nhân Tông
Cuối cùng, người mà tôi muốn nói chính là Trần Nhân Tông, một vị vua nhân từ, trung hậu của đất nước Việt Nam. Vị vua này có một nét đặc biệt là vừa thắng mình vừa thắng người. Bởi thế trong dòng lịch sử Việt Nam, ông được xem là cột xương sống của triều đại nhà Trần, và trong lịch sử Phật giáo Việt Nam, ông được xem là vị Phật của Việt Nam, bởi xuất thân và hành trạng của ông như Phật.
Trước hết, điều mà ta thấy rõ ràng nhất ở ông chính là tài năng: ba lần lãnh đạo toàn dân đại thắng quân Mông Cổ. Sau khi đánh thắng Nguyên Mông, ông nhường ngôi lại cho con là Trần Anh Tông rồi lên làm Thái thượng hoàng. Tuy không trực tiếp nắm quyền trị nước, lo cho dân, nhưng không lúc nào ông quên nhắc nhở và quan tâm cho dân cho nước. Bằng chứng tích cực nhất mà bây giờ chúng ta vẫn còn kính nể và biết ơn là việc xóa đói, giảm nghèo, mở mang bờ cõi nhưng vẫn giữ được chính nghĩa, nêu cao tính nhân bản, dân tộc và từ bi. Chính điểm này mà tôi cho Trần Nhân Tông đã tự chiến thắng mình. Vì sao? Vì ông đã dám bỏ ngai vàng, cái mà con người quí trọng nhất để xuất gia tu tập theo hạnh Phật, sống với Phật như một cách để tìm lại đức Phật nơi chính mình!
Nhưng như thế vẫn chưa đủ. Cái hay của vị vua này là ở chỗ: ông vừa thắng người vừa thắng mình, thắng cả hai. Nhưng thắng người của ông là để thắng mình. Vì ông quan niệm từ bi rất tích cực: từ bi là phải có trí tuệ, có dũng cảm. Nghĩa là gặp giặc phải đánh. Đánh giặc là vì lòng từ bi mà đánh: vì thương dân, vì có trách nhiệm với dân. Riêng đối với giặc, khi họ đã là những kẻ không biết đến đạo đức thì ta cần phải đánh, để cho họ thấy được giá trị của đạo đức nhưng không căm ghét họ, ngược lại còn thương họ. Điều đó thể hiện qua việc vua Trần Nhân Tông ra chỉ dụ cấp phát tàu thuyền, lương thực cho tướng và lính Nguyên Mông về lại Trung Quốc khi họ đầu hàng. Đây là một nghĩa cử thuần đức tính từ bi. Bởi một vị vua Phật tử như Trần Nhân Tông thì ông không bao giờ thích chiến tranh, ngược lại, chiến tranh do ngoại bang tạo ra mà đích thân vua phải lãnh đạo đấu tranh để bảo vệ dân tộc. Do đó khi giặc thua ta thì giặc cũng chỉ là những nạn nhân, và cũng có thể là nạn nhân vô tội, bởi họ chỉ vì nhất thời mê mờ mà làm nô lệ cho dục vọng. Chính nhờ quan niệm đó nên vua đã tha cho họ khi họ đầu hàng. Mà tha tức là thắng!
Tha là thắng, một quan niệm hiện đại.
Tha tức là thắng, một thể hiện của đức tính Từ bi. Tưởng chỉ cần nói ngang đó là đủ, nhưng tôi muốn nói thêm: Phật giáo chẳng những không bao giờ chủ xướng chiến tranh, dùng thù hận để trừ diệt thù hận, mà trái lại, Phật giáo chủ trương, chỉ có từ bi mới trừ diệt được thù hận. Quan niệm đó của Phật giáo có vẻ như đi ngược lại với quan niệm của số đông nhưng lại rất hiện đại. Bởi thông thường ai cũng cho rằng, khi mình bị người khác áp bức, nếu mình không đánh lại là nhục, là thua. Nhưng thực tế, nhịn như vậy là thua hay thắng? Theo tôi, nhiều khi, thua như vậy là thắng. Bởi vì, khi đánh lại, thì mình đã gây thù hận. Mình đánh người ta thì người ta đánh lại, nên thù hận cứ thế phát triển và kéo dài mãi, như thế thù hận biết đến bao giờ mới dứt được! Cũng như muốn dập tắt lửa thì phải lấy nước mà dội, ngược lại, nếu cứ đem nhiên liệu
(Bấm vào trang số 7 bên dưới để tiếp tục)…
Tiếng Việt / Bài Viết / Thầy
